Als volwassene ben je laaggeletterd als je moeite hebt met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak heeft iemand dan ook beperkte digitale vaardigheden. “En dat terwijl de maatschappij steeds ingewikkelder wordt, waarbij steeds meer van mensen wordt gevraagd. Bedrijven digitaliseren in hoog tempo en mensen die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen komen steeds moeilijker mee”, zegt Anneloes Baan, projectleider laaggeletterdheid bij OOMT. “Voor een laaggeletterde medewerker kan het lastig zijn om zichzelf te ontwikkelen, waardoor dit vaak ook gevolgen heeft voor de duurzame inzetbaarheid. Daarom maakt OOMT werkgevers en medewerkers bewust van de mogelijke gevolgen van laaggeletterdheid. En waar mogelijk ondersteunen we werkgevers bij de aanpak van dit probleem.”
Gevolgen laaggeletterdheid
“We zien dat laaggeletterdheid van invloed is op de medewerker, bijvoorbeeld op de gezondheid of de financiële situatie”, vervolgt Anneloes Baan. “Maar ook op zijn of haar werk. Bedenk maar hoeveel je met lezen, schrijven, rekenen en digitale zaken bezig bent op de werkvloer: instructies over veiligheid, werkorders op een tablet, uitleg over gereedschap, ga zo maar door. Op de langere termijn heeft laaggeletterdheid ook invloed op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Zij kunnen zichzelf minder goed ontwikkelen.” Ze benadrukt dat laaggeletterdheid ook grote gevolgen op de werkvloer kan hebben. “Zoals onveilige situaties, verminderde productiviteit of ziekteverzuim. Ook kunnen meer fouten gemaakt worden”.
Let op signalen en ga het gesprek aan
Om als werkgever of als collega laaggeletterdheid te herkennen kun je letten op bepaalde signalen. “Maar het thema is vaak nog een taboe”, zegt Anneloes Baan. “Mensen schamen zich ervoor en proberen het daarom te verbergen. Overigens is er vaak niet één signaal dat aangeeft dat iemand laaggeletterd is, maar is het een combinatie van signalen. Vanuit je rol als werkgever kan je hierover met je medewerker in gesprek gaan. Het is belangrijk om dit op een open manier te doen, dus zonder te oordelen. Benoem wat je opvalt. En vraag of de medewerker dit herkent. Vraag belangstellend door hoe de medewerker zich hiermee redt in het dagelijks leven en op het werk. Geef vooral ook aandacht aan kwaliteiten die de medewerker wél heeft.”
Hulp en ondersteuning
“Ga het gesprek aan met een medewerker”, is dus het belangrijkste advies van Anneloes Baan voor werkgevers. “Stel daarbij vragen als: Wat zou je willen kunnen? Hoe zou je dit willen leren? En vertel dan dat er voor volwassenen veel mogelijkheden zijn om in de eigen buurt te werken aan basisvaardigheden. Peil daarbij of de medewerker gemotiveerd is om eraan te werken en open staat voor het werken aan basisvaardigheden.” Dit kan bijvoorbeeld door medewerkers aan te melden voor een oefenplek in de woonplaats van de werkgever. Dit kan via de website van Stichting Lezen en Schrijven.
Stichting Lezen en Schrijven ondersteunt werkgevers om aan de slag te gaan met de aanpak van laaggeletterdheid. Zodat werknemers op de werkvloer kunnen werken aan hun basisvaardigheden. Meer informatie vind je hier. Bovendien heeft OOMT samen met deze stichting een e-learning ontwikkeld, die werkgevers ondersteunt bij de aanpak van laaggeletterdheid. “En probeer binnen jouw bedrijf om jullie teksten korter en duidelijker te maken of afbeeldingen te gebruiken.” Kijk hier voor meer inspiratie: https://www.lezenenschrijven.nl/wat-doen-wij/oplossing-voor-je-vraagstuk/kennisblad-eenvoudige-taal-voor-laaggeletterden
“Uiteindelijk kun je als werkgever laaggeletterdheid niet oplossen”, zegt Anneloes Baan. “Maar je kunt wel het gesprek hierover stimuleren en ondersteunen. Juist nu de ontwikkelingen in de samenleving op het werk en in de technologie snel veranderen, is het belangrijk om hulp te bieden. Zo krijgen ook medewerkers die laaggeletterd zijn de kans om zichzelf te ontwikkelen.”
Gratis webinar
Laaggeletterdheid komt in veel bedrijven voor. Hoe signaleer je het en wat doe je eraan? Dit bespreken we tijdens het OOMT-webinar, dat op 26 september werd gehouden. Kijk het hier terug:
